Ο Ευάγγελος Παπανούτσος γεννήθηκε στις 27 Ιουλίου 1900 στο Πειραιά και πέθανε 3 Μαίου 1982 στην Αθήνα. Τις βασικές του σπουδές τις έκανε στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Από το 1915 ως το 1919 φοίτησε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Κατά την τριετία 1924-1927 με υποτροφία του λόγιου Έλληνα Χ. Νομικού έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία και τη Γαλλία. Το 1927 ανακηρύχτηκε διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Tubingen (Τυβίγγης). Η διατριβή του είχε θέμα: "Das Religiose Erleben bei Platon".Μετά από υπηρεσία δέκα χρόνων στην Αλεξάνδρεια, το 1931 επιστρέφει στην Ελλάδα και υπηρετεί σε Διδασκαλεία και Παιδαγωγικές Ακαδημίες της χώρας για δεκατρία χρόνια:
1931-1934: ιδρύει και διευθύνει το Διδασκαλείο Μυτιλήνης.
1934-1936: υπηρετεί ως διευθυντής στην Παιδαγωγική Ακαδημία Αλεξανδρούπολης.
1937-1938: υπηρετεί ως υποδιευθυντής στην αρχή και ως διευθυντής έπειτα στην Παιδαγωγική Ακαδημία Ιωαννίνων.
1938-1939: υπηρετεί στη Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία Αθηνών ως καθηγητής.
1939-1943: διευθύνει την Παιδαγωγική Ακαδημία Τρίπολης.
1943-1944:υπηρετεί ως συνδιευθυντής στη Ράλλειο Παιδαγωγική Ακαδημία Πειραιά.
Από το 1944 και μετά δεν υπηρέτησε ξανά σε Παιδαγωγική Ακαδημία και άρχισε να προσφέρει έργο στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας:
1944-1946: στην Κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου διορίζεται Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Παιδείας.
1950 (15 Απρ. - 20 Αυγ.) διορίζεται Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας στην Κυβέρνηση Πλαστήρα.
1963-1964: διορίζεται για δεύτερη φορά Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας στην Κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου. Παράλληλα με τις παραπάνω θέσεις συνέχισε να προσφέρει υπηρεσίες στους παρακάτω τομείς:
1946-1961: διευθύνει και εποπτεύει το Περιοδικό "Παιδεία και Ζωή".
1947-1967: διδάσκει στο Μορφωτικό Ίδρυμα (Λαϊκό Πανεπιστήμιο) "Αθήναιον" που ίδρυσε ο ίδιος και αρχίζει την τακτική φιλολογική του συνεργασία στην εφημερίδα "ΒΗΜΑ".
1953-1958: διευθύνει την έκδοση των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, κείμενο και μετάφραση (Ι. Ζαχαρόπουλου).
1958 ιδρύει και οργανώνει, (ως Αντιπρόεδρος του Αθηναϊκού Τεχνολογικού Ινστιτούτου) τις τεχνικές Σχολές του Κ. Δοξιάδη.
Από τον Απρίλιο του 1967 μέχρι τον Ιούλιο του 1974 (δηλ. κατά την περίοδο της Στρατιωτικής Δικτατορίας), αναγκάστηκε να διακόψει πολλές από τις δραστηριότητές του. Από το 1974 αναμειγνύεται ενεργά στην πολιτική ζωή της Ελλάδας και εκλέγεται βουλευτής Επικρατείας της Ένωσης Κέντρου (1974-1977). Το 1980 εκλέγεται μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Ο ίδιος σχολιάζει για την πορεία του ως δασκάλου: "Δεν με άφησαν να ριζώσω πουθενά, να συνεχίσω έως το τέλος της μιας καλλιεργητική μου δουλειά και να αξιωθώ να ιδώ τους καρπούς της. Κάθε δύο χρόνια με μετέθεταν από το ένα στο άλλο ίδρυμα (και μόνο στην Τρίπολη με ξέχασαν 4 χρόνια εξαιτίας του β' Παγκόσμιου Πολέμου), όχι για να καλυτερεύσουν αλλά για να δυσκολέψουν τη ζωή μου και να εξαναγκαστώ να υποταχθώ στη ρουτίνα ή να αλλάξω επάγγελμα".
ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ ΕΡΓΟ (ενδεικτικά κείμενα)
1921 Το πρόβλημα της ελευθέρας βουλήσεως
1924 Πραγματισμός και Ουμανισμός
1927 Εισαγωγή εις την Φιλοσοφίαν της Θρησκείας
1928 Τριλογία του Πνεύματος, Αλεξάνδρεια
1930 Περί τέχνης, Αλεξάνδρεια
1932 Περί ηθικής
1936 Περί επιστήμης
1948 Αισθητική
1949 Ηθική (3η έκδοση 1970)
1950 Επίκαιρα
1954 Γνωσιολογία
1954-56 Νεοελληνική Φιλοσοφία, τομ. 2
1955 Παλαμάς, Καβάφης, Σικελιανός (4η έκδοση 1977)
1958 Φιλοσοφία και Παιδεία
1962 Η ηθική συνείδηση και τα προβλήματά της
1964 Φιλοσοφικά προβλήματα
1965 Αγώνες και αγωνία για την Παιδεία
1966 Στοιχεία Ψυχολογίας (σχολικό)
1968 Το θρησκευτικό βίωμα του Πλάτωνα (μετάφραση από τα γερμανικά στα ελληνικά της διδακτορικής διατριβής του)
1970 Λογική (2η έκδοση 1974)
1971 Ο λόγος και ο άνθρωπος
1973 Ψυχολογία, Πρακτική Φιλοσοφία
1976 Το δίκαιον της πυγμής
1976 Η παιδεία το μεγάλο μας πρόβλημα
1978 Η κρίση του πολιτισμού μας
Επίσης από τους αρχαίους μετάφρασε το Φαίδωνα του Πλάτωνα και προλόγισε την Πολιτεία του και από τους ξένους μερικά δοκίμια του Καντ και του Χιουμ (Hume).
Εκτός από τα άρθρα του στο περιοδικό "Παιδεία και Ζωή", δημοσίευσε άρθρα και μελέτες του σε άλλα περιοδικά, όπως "Νέα Εστία", "Συνεταιριστής" και κάθε εβδομάδα στην εφημερίδα "ΒΗΜΑ".
Ο Π. Ξένος γράφει για τον Ευάγγελο Παπανούτσο: "αναμφισβήτητα είχε πλατιά μόρφωση και πολλά προσόντα. Είχε φυσική ευφράδεια. Δίδασκε συναρπαστικά. Ήξερε να δένεται με το ακροατήριό του το ίδιο στην τάξη όπως και στην αίθουσα διαλέξεων. Έγραφε σωστά τη γλώσσα και την φρόντιζε. Ήξερε από ξένες γλώσσες και του χρωστάμε τη μετάφραση πολλών ξένων όρων στη γλώσσα μας. Μελετηρός και πάντα ενημερωμένος στους τομείς που τον απασχολούσαν. Ήταν ο διαβασμένος, ο φιλοσοφημένος δάσκαλος-παιδαγωγός που ευπροσήγορος ήταν έτοιμος να εξηγήσει ό,τι τον ρωτούσαν".
Ο Ευάγγελος Παπανούτσος σφράγισε τα εκπαιδευτικά πράγματα της Ελλάδας με τη διαρκή αγωνιστική παρουσία του και τις πρωτοποριακές ιδέες του ως παιδαγωγός, ως φιλόσοφος, ως διανοητής, ως δάσκαλος και ως άνθρωπος. Η ελληνική παιδεία του οφείλει πολλά.
